آقا ببخشید این چیه؟

گوشیه موبایله دیگه.

پس چرا این شکلیه؟ این لولهه چیه از پشتش زده بیرون؟

لنزه، لنزه خیلی قویه.

به چه دردی می خوره؟

عکس می گیره براتون مثله آینه.

این دایره ها چیه پشتش؟

باند بلندگو. این گوشی شش تا باند داره!

به چه دردی می خوره این شش تا باند؟

صدای موسیقی و یا فیلم را به صورت دالبی پخش می کنه، یعنی یه چیزی با کیفیت تر از استریو. دو تا سیم کارت می خوره. که یکی از اون ها سوییچ می شه روی یک سیم کارت دیگه. با این تکنولوژی هر دوتا سیم کارت زنگ می خوره اما فقط با یکی از آنها می تونید زنگ بزنید. سیستم عامل ویندوز داره مضاف بر اون رادیو، ضبط و یخش فایل های MP3 و MP4 و خیلی از فایل های دیگر را حمایت می کند. صفحه نمایشه تاچ اسکرین داره. یعنی می تونی با لمس کردن صفحه نمایش خیلی از قابلیت های گوشی را بودن بکارگیری از دگمه ها استفاده کنید. بعضی از مارک های معروف هم در حال حاضر از این تکنولوژی در ساخت مدل های جدید خود استفاده می کنند. (!) مثل آی فون، آی میت و اچ تی سی. ولی برای خریدن اون گوشی ها حداقل باید 500 چوق پول بدی اما من این گوشیو با یه سه پایه می دم به شما که دوسته خودمی 165 هزار تومن.

سه پایه! سه پایه می خوام چی کار؟

ای آقا، این چه حرفیه که می زنید؟ وقتی می خواهید از خودتون عکس بگیرید لازم می شه. تازه شبها می تونید گوشیو رویه سه پایه بزارید و بخوابید، اینجوری از بروز اتفاقات مختلف در شب هم جلو گیری می شه.

چه اتفاقی مثلا؟ !

مثلا اگه نصفه شب  و تو تاریکی راه افتادید روی گوشی نمی روید، لیوان آب روی گوشی بر نمی گردد و خلاصه آقا این سه پایه خیلی کاربرد داره.

مدل و گارانتیش چیه؟

LV2008 اسم گوشیه، چینیه، گارانتیش هم ماله همین مغازست.

یعنی چی ماله همین مغازست؟

یعنی اینکه اگر خدای نکرده بعد از 150 سال اتفاقی برای گوشیتون افتاد، تشریف میارین همین جا خودمون براتون درستش می کنیم.

بعد از 150 سال! یعنی آنقدر با کیفیته که تضمین می کنید تا 150 سال اتفاقی براش نمی افته؟

آقا چقدر سوال می کنی؟ من اگه قرار باشه هر روز با هر کدوم از مشتری ها این همه فک بزنم که دیگه چیزی ازم نمی مونه. مثله اینکه شما مشتری نیستید، خوش اومدید.

در همین حال فردی که یکی از همان گوشی ها را هفته گذشته خریده بود برای تعمیر وارد مغازه می شود. فروشنده به او می گوید گارانتی گوشی ماله کجاست؟ مشتری بی نوا می گوید: مغازه ای که این گوشی را از آن خریدم واگذار شده و فروشنده های دیگری در حال حاضر آنجا کار می کنند. فروشنده به او جواب می دهد: چون از من نخریدی من نمی توانم کاری برایت انجام دهم اما اگر می خواهی آن را تعمیر کنی فقط هزینه باز و بسته کردنش 15 هزار تومان می شود. بقیه مخارجش هم به قطعاتی که ایراد دارد بر می گردد.

******

شاید باور نکنید، ولی این اتفاقی بود که روز پیش برای نگارنده رخ داده است. اگر تا به حال سری به یکی از پاساژهای معروف فروش تلفن همراه در پایتخت زده باشید حتما گفت و گو هایی از این دست را شنیده اید.

این روزها هر چه به تعداد مشترکان تلفن همراه در کشور افزوده می شود به حجم گوشی های بی کیفیت و بی گارانتی هم در بازار اضافه می شود و این درحالی است که هیچ نهادی تا این لحظه نظارت بر این بازار بی سر و سامان را به عهده نگرفته است.

افشار فروتن لاریجانی، رییس انجمن فروشندگان سیم کارت، گوشی تلفن همراه و لوازم جانبی در این باره می گوید: با توجه به آنکه حجم مغازه های فعال در بخش فروش تجهیزات تلفن همراه هر روز رو به افزایش است اما متاسفانه نهادهای نظارتی همچون سازمان حمایت از حقوق مصرف کنندگان نظارتی بر کالاهای ارایه شده بی کیفیت و بدون گارانتی ندارد.

این در حالی است که در سایر بخش های خدماتی، نهادهای ذیربط، اتحادیه ها وانجمن ها به صورت مداوم مخاطبان خود را از کالاهای بی کیفیت و فاقد گارانتی در بازار با خبر کرده و از سوی دیگر با نظارت بر بازار جلوی ضرر و زیان احتمالی مخاطبان خود را می گیرند.

آشفته بازار موبایلی

بازار تلفن همراه اما به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، وضعیت خاص دیگری دارد. افزایش 56 درصدی تعرفه واردات در اوایل سال 85 باعث شد تا نظم کلی این بازار که تا پیش از آن در دست واردکنندگان قانونی و گارانتی های معتبر بود به یکباره در اختیار قاچاقچیان این وسیله ارتباطی قرار گیرد.

اتفاقی که بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران در آن زمان پیش بینی آن را کرده بودند اما این بار حال و هوا دیگری به خود گرفته است. تقریبا در ویترین تمام مغازه های معروترین پاساژ پایتخت بخشی به عنوان گوشی های کارکرده وجود دارد. گوشی های دست دوم که پیش از این و در روزهای بعد از افزایش تعرفه واردات بیشتر در دست دستفروشان خیابان جمهوری قرار داشت این بار به پشت ویترین مغاره ها رفته و با قیمتی 20 تا 30 هزار تومان پایین تر از قیمت یک گوشی فابریک  به فروش می رسند.

در همین حال برخی از مغازه ها ویترینشان را با سیم کارت های خارجی تزیین کرده اند. این کار در نگاه اول شاید برای خریداران جذاب باشد اما بیانگر یک فاجعه دیگر در بازار بدون متولی گوشی تلفن همراه است. بسیاری از گوشی هایی موجود در بازار که عمدتا در قالب گوشی های آک نیز به فروش می رسند به اپراتورهای خارجی تعلق دارند. گوشی هایی که با سیم کارت هایی همچون ودافون، تی موبایل و ای تی اند تی به بازار ایران آمده اند و بعد از شکستن قفل برای باری دیگر در جعبه های نو قرار گرفته و به خریداران ساده لوح فروخته می شود.

اما همانطور که گفته شد مهمترین نکته ای که در این بازار وجود عدم نظارت دستگاه ها و نهادهای زیربط بر بحث کیفیت و قیمت های عرضه شده باز می گردد. در حالی که بسیاری از اصناف موظفند قیمت اجناس خود را با برچسب مشخص کنند اما هیچ کدام از فروشندگان موبایل در این پاساژ معروف این کار را انجام نمی دهند. حتی در برخی از مواقع اعلام قیمت یک گوشی با ارزیابی وضعیت ظاهری خریدار نیز صورت می گیرد.

بازار گوشی در قبضه اژدهای چینی

با افزایش شمار کاربران تلفن همراه، این روزها بازار این وسیله شاهد یک اتفاق جدید است. حضور و قبضه بازار توسط گوشی های بی کیفیت و بدون گارانتی چینی می رود تا به تدریج به یک فاجعه در این بازار تبدیل شود.

وزارت صنعت اطلاع رسانی چین به تازگی پیش بینی کرده است که در سال جاری میلادی 500 میلیون دستگاه تلفن همراه در چین تولید شود. همچنین پیش بینی شده است که در سال جاری میلادی میزان صادرات تلفن های همراه چین به 400 میلیون دستگاه برسد.

از سویی دیگر یکی از فاکتورهای مورد توجه گوشی های چینی که عمدتا اسم و نام و نشان خاصی هم ندارند علاوه بر ارزان بودن، بکار گرفتن تمام قابلیت های یک گوشی گران قیمت است. گوشی هایی که عمدتا از لحاظ طراحی شباهت بسیار زیادی به گوشی های معتبر موجود در بازار را داشته اما دارا بودن قابلیت هایی همچون استفاده از دو سیم کارت، امکان دریافت کانال های تلویزیونی، حافظه های بالا، استفاده از چند باند بلندگو و . . . در کنار زبان بازی های فروشندگان باعث شده تا گوشی هایی از این دست در حال حاضر فروش بالایی در بازار داشته باشند.

عبدالرحمان معاشر، مدیر عامل یکی از کالاهای وارداتی درباره کیفیت و خدمات پس از فروش این گوشی ها می گوید: بسیاری از قابلیت های گوشی های چینی موجود در بازار که به صورت کلی نام خاصی هم ندارند بعد از مدت زمان کوتاهی قابل استفاده نیستند.

وی که خود از وارد کنندگان گوشی های GTC در بازار است ادامه می دهد: از آنجایی که بسیاری از این گوشی ها در کارگاه های تولیدی زیرزمینی در چین تولید می شود قطعات و لوازم یدکی هیچ کدام از آن ها در بازار موجود نیست و با توجه به کیفیت بسیار پایینی که دارند بیشتر حکم گوشی یکبار مصرف را دارند تا گوشی ای با عمر طولانی.

این کارشناس همچنین به قابلیت های این گوشی ها اشاره کرده و می افزاید: در حالی که بسیاری از فروشندگان این گوشی ها را با دوربین های بالای 2 مگاپیکسل عنوان می کنند اما به جرات می توان گفت که کیفیت عکس های گرفته شده توسط این گوشی ها زیر 3/1 مگاپیکسل است. علاوه بر آن بسیاری از گوشی های چینی موجود در بازار دو سیم کارته عنوان می شود و این درحالی است که به غیر از یک مدل گوشی، هیچ کدام از آن ها قابلیت استفاده همزمان دو سیم کارت را نداشته و تنها یکی از سیم کارت ها روی سیم کارت دیگر سوییچ می شود.

این گوشی ها که فاقد کیفیت، استاندارد و خدمات پس از فروش هستند بنابر اظهارات برخی از فروشندگان و خریداران عمر مفید بسیار کوتاهی دارند.

دریافت کانال های تلویزیونی در این گوشی ها در بیشتر مواقع با کیفیت بسیار پایینی صورت می گیرد و از سویی دیگر با توجه به بکارگیری تلویزیون و چند باند بلندگو توان باتری آن بسیار پایین بوده و خیلی زود شارژ آن تمام می شود.

بالا بودن قیمت گوشی های معتبر به واسطه افزایش تعرفه واردات از یک سو و کاهش فعالیت بسیاری از نمایندگان قانونی مارک های مطرح در کنار ضعف نهاد های نظارتی به انضمام فقدان فرهنگ کاربری و خرید ابزارهای فناوری ارتباطی مانند گوشی تلفن همراه باعث شده تا مولفه قیمت به عنوان اولین و مهمترین اولویت خریداران برای تهیه گوشی تلفن همراه محسوب شود.

این همان چیزی است که احتمالا جاسوسان چینی در بازار به تولید کنندگان خود گفته اند که برای در دست گرفتن بازار ایران کافی است گوشی هایی ارزان با ظاهری گول زننده ساخته و نگران نهادهای نظارتی نیز نباشند. چراکه در این کشور هیچ کس مزاحمتان نمی شود و شما می توانید با خیال آسوده هر چه را که می خواهید به مردم آن بفروشید.

سکوت نهادهای نظارتی

با این حال برخی از نهادهای دولتی به تازگی برای سر و سامان دادن به تولیدات داخلی وارد عمل شده اند. مدیرعامل جدید شرکت فناوری اطلاعات به تازگی در گفت و گویی از انجام مراحل آزمایش تایید نمونه گوشی های تلفن همراه تولید داخل کشور طی روزهای آینده خبر داده است.

سعید مهدیون با اعلام این خبر می گوید: در حال حاضر یکسری تولید گوشی در کشور آغاز شده که تایید نمونه دریافت نکرده بودند که با تولید کننندگان مربوطه مکاتبه کردیم و آن ها تقریبا در هفته گذشته نامه آمادگی خود را برای سازمان تنطیم مقررات و ارتباطات رادیویی ارسال کردند.

با این حال و علی رغم آنکه نظارت بر تولید گوشی های داخلی آغاز شده است اما همچنان هیچ سازمانی نظارت بر گوشی های بی کیفیت وارداتی را ندارد.

جا دارد که دستگاه های نظاری همچون وزارت بازرگانی و سازمان حمایت از مصرف کنندگان با همکاری نهادهایی همچون سازمان تنظیم مقررات، موسسه استاندارد و اداره نظارت بر توزیع کالا جلوی بروز فاجعه ای خاموش از این دست را هر چه زودتر گرفته تا دود محصولات بی کیفیت چینی بیشتر از این چشم مصرف کننده داخلی را نسوزاند.

 

منبع: دنیای اقتصاد